Nie tylko gejsze i wachlarze. Ta wystawa Kitagawy Utamaro w Krakowie odkrywa nieznane oblicze Japonii

Autorem aranżacji wystawy oraz projektów graficznych jej towarzyszących jest Wzorro Design. Kuratorką ekspozycji zaprezentowanej w Muzeum Narodowym w Krakowie jest Beata Romantowicz. Wybrała dzieła pokazujące różnorodność i wyjątkowy styl Utamaro, ale też stworzyła wystawę w wystawie. Przegląd drzeworytów uzupełniają przykłady japońskiego rzemiosła artystycznego, m.in. wyroby z laki, przybory do kaligrafii, instrumenty muzyczne. Prace można oglądać do 15.06.2025 r.

Twórczość Kitagawy Utamaro

Na wystawie zaprezentowane zostały drzeworyty japońskiego artysty Kitagawy Utamaro, który uchwycił kobiety różnych stanów społecznych. Intymna aranżacja prowadzi przez jego twórczość, wykorzystując motywy tradycyjnych mat Tatami oraz Shōji – przesuwnych ekranów z drewnianych ramek i papieru. Materiały te nawiązują do japońskich wnętrz, a kolorystyka inspirowana jest okresem Edo, w którym tworzył artysta.

Kwadratowe nawiązania

Rozwiązania typograficzne cechuje harmonijna spójność, którą można dostrzec także w japońskiej architekturze. Kompozycja typograficzna wykorzystuje formę kwadratu, który stanowi moduł siatki. To nawiązanie do regularności i rytmu japońskiej architektury oraz zamiłowania do harmonii.

Kwadrat to również kształt, w który wpisywane są znaki japońskiego alfabetu. Minimalistyczny układ i kroje pisma przełamuje akcent kolorystyczny w postaci wyróżnienia wybranej części opisu za pomocą pogrubienia. W przypadku dłuższych podpisów forma kwadratu może być powielona za pomocą modułu bazowego. W przestrzeni wystawy pojawiają się ponadto powiększenia drzeworytów, które pozwalają na przyjrzenie się detalom i precyzji z jaką zostały zrealizowane oryginalne drzeworyty.

Strefy wystawy

Minimalistyczna koncepcja wystawy tworzy oddzielne przestrzenie dedykowane poszczególnym tematom. Jasna strefa poświęcona macierzyństwu przechodzi w złotą przestrzeń tokonomy – miejsca, w którym zgodnie z japońską tradycją witani są goście domu – gdzie raz na tydzień prezentowany jest inny zestaw obiektów.

Strefa przedstawiająca portrety pięknych kobiet wyróżnia się głęboką czerwienią, natomiast drzeworyty ukazujące legendy i mity zostały umieszczone w niższej partii ścian, by ułatwić dostęp dzieciom. Przestrzeń poświęcona wojownikom stanowi odrębną część wystawy, wyróżnioną zarówno wizualnie, jak i za pomocą materiałów – wnętrze wypełniają deski opalane metodą Shou Sugi Ban.

„Wystawą w wystawie” jest kolekcja japońskich tkanin, w tym kimon i pasów obi, zaprezentowana w gablocie w ostatniej sali. Tkaniny korespondują z kolekcją drzeworytów tzw. „wielkich głów”, które są nowatorskim sposobem portretowania.

Wartości dodatkowe

Dodatkowym elementem aranżacji są animacje, które „ożywiają” świat drzeworytów oraz liczne udogodnienia dla osób ze specjalnymi potrzebami, takie jak tyflografiki, kopie eksponatów w skali 1:1 czy nagrania audio, które pozwalają lepiej zrozumieć twórczość Kitagawy Utamaro. Wzdłuż całej ścieżki zwiedzania ukryte są pomoce edukacyjne, które zwiedzający mogą odkrywać, podążając śladem pasikonika.